Beperking van microplastics op de Europese markt

De publicatie van het EC spreekt over een zeer breed scala aan product categorieën. Uitzonderingen zijn er nauwelijks. Bijna alle producten met microplastics er in verwerkt, worden aan banden gelegd. Dat is een groot bereik: geurstoffen, cosmetica, medische hulpmiddelen en biociden met microplastics, ze worden allemaal beperkt.

De voorstellen hebben invloed op een zeer breed scala van fabrikanten die consumentenproducten op de Europese markt brengen. De beperkingen hebben een zeer brede en algemene werkingssfeer. Veel fabrikanten zullen de samenstelling van hun producten moeten gaan wijzigen. Wellicht zullen ze ook aan nieuwe etiketterings- en/of rapportageverplichtingen moeten voldoen.

De naleving en handhaving van de voorgestelde regelgeving zal door de grote reikwijdte overigens erg moeilijk worden, is de verwachting. 

Er zijn producten op de markt die microplastics gebruiken om een gewenste eigenschap aan dat product te verlenen. De microplastics (ofwel microdeeltjes van synthetische polymeren) zijn in dat geval “opzettelijk toegevoegd”  om de beoogde eigenschap te bewerkstelligen. De restrictie geldt voor toevoegingen in mengsels in een concentratie van 0,01 gewichtsprocent of meer.

Dit heeft gevolgen voor een verscheidenheid aan producten. Denk daarbij aan bijvoorbeeld producten die in de landbouw gebruikt worden (bemestingsproducten, gewasbeschermingsproducten, biociden). Maar ook in de cosmetische industrie zullen er veranderingen plaatsvinden. De nieuwe wetgeving betreft namelijk ook bijvoorbeeld creme, zeep, shampoo, deodorant, make-up enzovoort. 

Ja, die zijn er. Maar dit is slechts een beperkte groep. Er zijn bepaalde polymeren die uitgesloten zijn in de definitie van microplastics. Denk daarbij aan afbreekbare polymeren. Een zeer kleine groep producten is vrijgesteld van de voorgestelde beperking. In die groep zitten o.a. geneesmiddelen en hulpmiddelen voor in-vitrodiagnostiek. 

Het voorstel is om de nieuwe regelgeving in werking te laten treden met ingang van de twintigste dag nadat de officiële publicatie gedaan is. Echter, er zijn uitzonderingen: de voorgestelde beperking voorziet voor specifieke toepassingen in overgangsperioden. Dit is om de betrokken belanghebbenden voldoende tijd te geven om de transitie naar geschikte alternatieven te maken (afbreekbare polymeren).

Meer specifiek worden in het beperkingsvoorstel de volgende overgangsperioden vastgesteld:

Microplastics in cosmetische producten die worden afgespoeld,
4 jaar na de inwerkingtreding;

Microplastics in detergenten/wasmiddelen/polish en luchtverfrissers, bemestingsproducten die buiten het toepassingsgebied van Verordening (EU) 2019/1009 vallen, voor producten voor gebruik in de land- en tuinbouw,
5 jaar na de inwerkingtreding;

Microplastics in de inkapseling van geurstoffen, leave-on cosmetische producten, medische hulpmiddelen die onder het toepassingsgebied van Verordening (EU) 2017/745 vallen, granulaire infill voor gebruik op synthetische sportvloeren,
6 jaar na de inwerkingtreding;

Microplastics in gewasbeschermingsmiddelen en biociden,
8 jaar na de inwerkingtreding;

Microplastics in lipproducten, nagelproducten en make-up,
12 jaar na de inwerkingtreding.

Ja, die is er. Dit gaat om de informatieverplichting voor bepaalde leveranciers  van microplastics en producten die microplastics bevatten. Zo zullen bijvoorbeeld de leveranciers tijdens de overgangsperiode voor lipproducten, nagelproducten en make-up op het etiket, de verpakking, het veiligheidsinformatieblad of de bijsluiter de volgende vermelding moeten aanbrengen “Dit product bevat microplastics”. Deze verplichting zal ook gaan gelden voor bepaalde fabrikanten, downstreamgebruikers van microplastics en leveranciers van bepaalde producten die microplastics bevatten.

Een eerste bespreking van het voorstel vindt plaats op 23 september 2022 in het REACH-comité, een comité bestaande uit vertegenwoordigers van de lidstaten dat de Europese Commissie ondersteunt bij haar werkzaamheden in het kader van de REACH-verordening.  De lidstaten die zitting hebben in de REACH-commissie zullen met gekwalificeerde meerderheid over het voorstel moeten stemmen, voordat de Commissie het voorstel aan het Europees Parlement en de Raad kan toezenden.

Het Europees Parlement en de Raad hebben een toetsingsperiode van drie maanden en als zij zich in die periode niet tegen het voorstel verzetten, wordt het voorstel aangenomen.